De nieuwe zijderoute
Je hebt vast wel gehoord van de oude zijderoutes. Handelswegen die vroeger vanuit China door Centraal Azië naar Europa liepen. En anders hoorde je vast van Marco Polo, die waarschijnlijk over deze karavaanroutes van Venetië naar China reisde. Maar heb je ook gehoord van de nieuwe zijderoute of het Gordel- en Weginitiatief?
Leerdoelen
- Je kan uitleggen wat het GWI is en wat de doeleinden zijn.
- Je kan de link leggen tussen de nieuwe en de oude zijderoutes.
- Je kan het GWI bekijken vanuit verschillende standpunten: het Chinese standpunt, dat van de landen die meedoen en dat van andere landen.
Inleiding
Tijdens een bezoek aan Kazachstan in 2013 introduceerde de huidige leider van China Xi Jinping het begrip ‘Eén Gordel één Weg Strategie’, dat later van naam veranderde in het Gordel- en Weginitiatief (Belt Road Initiative of: BRI). De term ‘Nieuwe Zijderoute’ wordt ook veelvuldig gebruikt.
Vraag
- Waarom zou dit initiatief van naam veranderd zijn? Is de naam in het Chinees veranderd? (zie het plaatje rechtsonder: het karakter 一 betekent één).
Vraag
- Bekijk het volgende filmpje (5:47 min) dat gemaakt werd voor het Belt and Road Forum in 2017. Wat valt je op? (Welke landen zie je, wat is de boodschap, hoe komt Xi Jinping over, wat is de stijl van het filmpje, spreekt het je aan?)
Het Gordel- en Weginitiatief (GWI)
Wat houdt het Gordel-en Weginitiatief in? Met de Weg wordt bedoeld een netwerk van routes over land: spoor, snelwegen, gaspijpen en internetconnecties, samen met Special Economic Zones en soepele grensovergangen. Zij gaan vanuit China naar het westen via de voormalige Sovjet vazalstaten en zuidwaarts via Pakistan, India en Zuidoost-Azië. De Gordel zijn de maritieme routes met havens in de Indische Oceaan, Zuidoost-Azië en zelfs in Oost-Afrika. De kaart van het Belt and Road Research Platform maakt in een blik duidelijk waar de GWI over gaat en hoe deze van mondiaal belang is.
Vraag
- Welke zes economische corridors zijn er binnen het Weginitiatief? In het OECD rapport over het GWI worden deze genoemd.
Het belooft een megaproject te worden waarbij op dit moment (2019) al 70 landen betrokken zijn ,samen goed voor 65% van de wereldbevolking en 40% van ’s werelds bruto binnenlands product. Je kan zeggen dat dit het meest ambitieuze project op het gebied van investeringen in infrastructuur is in de geschiedenis van de mensheid. Maar het gaat verder, in de woorden van President Xi: “China zal via het Gordel- en Weginitiatief actief de internationale samenwerking bevorderen. Hiermee hopen we tot verbondenheid te komen op het gebied van beleid, infrastructuur, handel, financiën én mensen, en zo een nieuw platform voor internationale samenwerking te bouwen dat aandrijvers voor een gezamenlijke ontwikkeling zal creëren.” (2017)
Dit signature project van Xi Jinping moet de hele wereld gaan omspannen. De vage benaming maakt het mogelijk dat alle landen die dat willen mee kunnen doen. Aantrekkelijk zijn natuurlijk de biljoenen dollars die klaarliggen om geïnvesteerd te worden.
Wanneer in het jaar 2049 – de verjaardag van de Volksrepubliek – het GWI tot volle wasdom is gekomen, zal vier tot acht biljoen dollar geïnvesteerd zijn. Een cadeau dat China zichzelf en de wereld geeft!
Vragen
- Als je de investeringen in infrastructuur van de nieuwe zijderoutes de ‘hardware’ van China’s invloed noemt, wat zou dan de ‘software’ zijn?
- Waarom zou China dit Gordel- en Weginitiatief op poten hebben gezet?
Samen met Made in China 2025 vormt het Gordel- en Weginitiatief de hoeksteen van het economisch beleid van president Xi Jinping. Made in China 2025 heeft als doel China’s technologie op een hoger plan te tillen. Dit doel kan door het GWI geholpen worden: landen met een hoogtechnologisch industrieel niveau zorgen voor technologieoverdracht, terwijl China’s lager-technologische en vervuilende industrieën verplaatst kunnen worden naar de minder ontwikkelde GWI-landen. Zo snijdt het mes aan twee kanten
Vraag
- Wat is de Digitale Zijderoute? Kijk hiervoor op deze site.
Vraag
- Bedenk een aantal redenen waarom landen niet blij zijn met de steeds dominantere positie van China.
Win-win?
Hoewel Xi Jinping spreekt over win-win, is de vraag in hoeverre daar sprake van is. De kritiek is niet mals: China zou arme landen onnodig in de schulden steken, schulden die zij onmogelijk af kunnen betalen. Zo kwam de door China gefinancierde haven Hambantota in Sri Lanka in Chinese handen, omdat Si Lanka niet aan zijn schuldverplichtingen kon voldoen. Veel projecten zouden last hebben van corruptie, of schadelijk zijn voor het milieu en de lokale bevolking. Men spreekt zelfs van neokolonialisme: de GWI zou bedoeld zijn om de macht van China uit te breiden en de wereld afhankelijk te maken.
Het is een dilemma. Minder ontwikkelde landen hebben investeringen nodig en grijpen elke vorm van hulp dankbaar aan. Westerse landen zijn huiverig voor de toenemende invloed van China, maar hebben te maken met een veranderende realiteit. Meedoen met GWI, zoals Italië onlangs deed? Niet meedoen en vele kansen tot economische samenwerking voorbij laten gaan? Het lijkt in ieder geval verstandig om één lijn te trekken: de EU is immers een grote speler, die bij China respect afdwingt. Ook is het verstandig inzicht te hebben in elkaars standpunten en samen tot oplossingen te komen, zodat inderdaad sprake zal zijn van win-win.
Opdracht kansen over het Nederlandse bedrijfsleven.
Het GWI schept kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven. De Nederlandse overheid zette hierover informatie op de website Netherlands Worldwide.
Jij bent directeur van een middelgroot bedrijf dat opereert in een van de genoemde kansrijke sectoren. Je ziet wel mogelijkheden in China’s GWI voor je bedrijf, maar moet je mede-directieleden nog overtuigen. Je maakt een Powerpoint presentatie waarin je eerst China’s GWI beschrijft, vervolgens de kansrijke sectoren van Nederland noemt, vervolgens ‘zoom’ je in op jullie – imaginaire – eigen bedrijf. Hoe ga je te werk? Wat zijn de voordelen? Wat kunnen de moeilijkheden zijn? Gebruik hier ook de volgende sites voor: Zakendoen in China en de MKB servicedesk.
Je maakt een aantrekkelijke en overtuigende presentatie met beeldmateriaal, maximaal 20 sheets.
Verder lezen
- Peter Frankopan, De nieuwe zijderoutes.