Presidentschap is bijzaak
Xi Jinping is de huidige president van China én secretaris-generaal van de Communistische Partij. Zijn macht ontleent hij aan zijn toppositie in de partij, het presidentschap is eigenlijk bijzaak. Voor ons is het wennen dat een regeringsfunctie van ondergeschikt belang is. Als de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken met zijn Chinese collega spreekt, is het nuttig om te checken wat diens positie in de partijrangorde is, om te weten of hij of zij veel invloed heeft.
Die parallelle structuur zie je overal terug. Uiteraard bekleden partijleden ook alle belangrijke functies binnen het leger. Binnen universiteiten is er naast de inhoudelijke baas altijd een zeer invloedrijke partijsecretaris. Binnen staatsbedrijven is de invloed van de partij natuurlijk groot, maar zelfs private ondernemingen hebben in toenemende mate te maken met partijcellen die meebeslissen. Veel belangrijke ondernemers, zoals bijvoorbeeld Jack Ma van Alibaba, zijn ook partijlid. De partij heeft overal dus op verschillende manieren invloed, via partijsecretarissen, partijcellen en via partijleden.
Officieel is China een meerpartijenstaat, want er zijn in het Volkscongres (het Chinese parlement) naast de CCP nog meer partijen vertegenwoordigd. De CCP en de acht kleine partijen werken samen, maar in de praktijk heeft de Chinese Communistische Partij alle macht in handen. Alle partijen zijn ondergeschikt aan de CCP en moeten de ‘leidende rol van de CCP’ accepteren. De andere partijen – met namen als de Chinese Democratische Bond en de Bond van Democratisch Zelfbestuur voor Taiwan – geven het Volkscongres wat kleur.