Natuurlijk was er ook verhalende literatuur. Zo zijn er legendes, verhalen en anekdotes op schrift gesteld (vaak waren dat ‘wonderverhalen’, mythische volksvertellingen), maar deze fictie werd niet zo serieus genomen, wat het Chinese woord ervoor ook aangeeft: xiǎoshuō (小说), letterlijk ‘kleine praat’. Pas aan het begin van de twintigste eeuw en onder invloed van het Westen werden romans als serieuze literatuur geaccepteerd.
Overigens is er nog wel invloed van de ‘wonderverhalen’ in de huidige Chinese literatuur te vinden, en ook de geschiedenis speelt een grote rol. Denk aan een schrijver als Mo Yan die een soort magisch realisme gebruikt en ook in zijn boeken veelvuldig de geschiedenis beschrijft.
Wereldbeeld
Een andere oorzaak van het grote verschil tussen Chinese en westerse literatuur is gelegen in het wereldbeeld van beide culturen. In het Chinese denken, zowel in het Confucianisme als in het Daoïsme, is sprake van de Weg (de Dao). Als iedereen zich juist gedraagt is er orde en kan de Weg gevolgd worden. Er is geen schepper, zoals het christelijke wereldbeeld van het Westen voorstaat, want volgens de Chinese zienswijze heeft de wereld altijd bestaan. Om die reden wordt de wereld nauwkeurig beschreven. De westerse lezer vindt deze beschrijvende literatuur ‘oppervlakkig’ en is op zoek naar herkenning, naar een vereenzelviging met een hoofdpersoon, naar karakterontwikkeling. Chinese literatuur doet daar niet aan, en ook de vaak enorme hoeveelheid van personages in een boek kan verwarrend zijn. Niet alleen is het zo dat in de westerse literatuur het innerlijk van personen uitgebreid wordt beschreven, maar ook is het de karakterontwikkeling die de roman boeiend maakt. Er is een plot, een verhaal, en je wilt weten hoe het afloopt! Een Chinese roman kan je zien als losse kralen, op zichzelf staande situaties die beschreven worden. Vaak is er sprake van tegenovergestelde paren, die elkaar aanvullen. Denk aan yin-yang!
Kortom, er zijn nogal wat verschillen tussen de Chinese en de westerse literatuur. Toch kan je – met enige kennis over deze verschillen – genieten van een goed Chinees boek!